दाङ, नेपाल — १२ श्रावण २०८२
गत वर्ष सफल भएको महुवा मिसन २०२४ लाई निरन्तरता दिदै यस वर्षको महुवा मिसन २०२५ मा दाङ जिल्लाका सामुदायिक वनहरूमा दुई हजार भन्दा बढी महुवा विरुवा रोप्ने लक्ष्य राखिएको छ। यस अभियानले स्थानीय तथा आदिवासी समुदायलाई आर्थिक रुपमा सशक्त बनाउँदै वातावरणीय संरक्षणमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्ने अपेक्षा गरिएको छ।
यस अभियानको नेतृत्व महुवा वाइन एण्ड बेभरेजेज प्रा. लि. का संस्थापक सन्देश चौधरी ले गरिरहेका छन्, जो गत वर्षदेखि यस अभियानमा सक्रिय छन्। दाङको देउखुरी, लामहीमा अवस्थित वन विभाग कार्यालय ले यस वर्षका लागि दुई हजार महुवा विरुवा उपलब्ध गराएको छ। अभियानलाई सफल बनाउनमा वन विभागका फरेस्टर चिरञ्जीवी खनाल र वन प्राविधिक तथा GIS विज्ञ सुजन खनाल ले महत्वपूर्ण सहयोग पुर्याएका छन्।
गत वर्षको उपलब्धिलाई थप्दै यस वर्ष करिब एक हजार महुवा विरुवा मङ्कादरी सामुदायिक वन उपभोक्ता समूह (CFUG), घोराही उपमहानगरपालिका-१७, ढिकपुर, सहयोगी टोल मा रोपिएको छ।
मङ्कादरी सामुदायिक वन उपभोक्ता समूह करिब १० विगाहा क्षेत्रफलमा फैलिएको छ, जसमा ७ विगाहा वन क्षेत्र र बाँकी पोखरी क्षेत्र रहेको छ। उक्त वनमा मुख्य रूपमा थारु आदिवासी समुदायका लगभग ८० परिवार आबद्ध छन् भने स्थानीय समुदायका ३ प्रतिशत मात्रै रहेका छन्। यस अभियानमा सामुदायिक नेताहरू, टोलका प्रतिनिधिहरू, र ६९ जना सामुदायिक वन उपभोक्ता समूह सदस्यहरू सक्रिय सहभागी थिए, जसमा पुरुष, महिला, युवाहरू र विभिन्न उमेर समूहका १५ देखि ५० वर्षसम्मका सदस्यहरू थिए। उनीहरूले बिरुवा रोप्ने, खनेर जमिन तयार गर्ने, सिँचाइ गर्ने र संरक्षण गर्ने काममा सक्रिय सहभागिता जनाएका छन्।
मुख्य नेताहरूमा अध्यक्ष बुजौना चौधरी, सामुदायिक वन उपभोक्ता समूह सदस्य तथा सहयोगी टोलका अध्यक्ष भिमबहादुर चौधरी, र समूहको कोषाध्यक्ष किरण चौधरी रहेका छन्। रोपण कार्यक्रमको समन्वय भिमबहादुर चौधरीले गरेका थिए, जसले सामुदायिक प्रतिबद्धता झल्काएको छ।
मङ्कादरी सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहले वन क्षेत्रलाई पार्क, पिकनिक स्पट र माछापालनका लागि विकास गर्ने योजना बनाएको छ। साथै, फलफूलका विरुवा जस्तै आँप र अवोकाडो रोप्ने अनुरोधसमेत गरेको छ।
वन संरक्षणका लागि क्षेत्र जलधाराले घेरिएको छ र वन अधिकृतले नियमित रुपमा सुरक्षा गरिरहेका छन्। बिरुवा संरक्षणका लागि सिँचाइ तालिका र चराहरूबाट संरक्षण गर्ने योजना टोल नेतासँग छलफल भइरहेको छ। आगामी वर्षहरूमा महुवा विरुवा थप्ने र अन्य सामुदायिक वनमा पनि विस्तार गर्ने योजना समुदायमा रहेको छ।
यस अभियानले २०८२ को अन्तर्राष्ट्रिय युवा दिवस मनाउने क्रममा युवाहरूलाई पनि सक्रिय रूपमा संलग्न गराएको छ, जसले वन संरक्षण र आदिवासी ज्ञानको संरक्षणमा नयाँ ऊर्जा थपेको छ।
सबैभन्दा महत्वपूर्ण पक्ष भनेको महुवा वाइन एण्ड बेभरेजेज प्रा. लि. ले सामुदायिक वनबाट संकलित महुवा फूल र बीउ किन्न प्रतिबद्धता जनाएको छ, जसले स्थानीय तथा आदिवासी समुदायलाई आयआर्जनको नयाँ स्रोत प्रदान गर्नेछ।
महुवा मिसन २०२५ वातावरण संरक्षण, सांस्कृतिक संरक्षण र आर्थिक सशक्तिकरणलाई जोड दिने एउटा समग्र पहलको रूपमा स्थापित हुँदैछ, जसले जनतालाई आफ्ना वनसँग जोड्दै दिगो विकासतर्फ अग्रसर गरिरहेको छ।